အိႏၵိယ၌ ၁၈၉၉-ခု ဘုရင္ခံခ်ဳပ္အျဖစ္ျဖင္႔ ေလာ႔ကာဇင္ ေရာက္လာခဲ႔ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ခန္႔ ခြဲမွုတြင္ အလြန္ေတာ္သည္ဆိုျပီး ႏွစ္ႏွစ္တိုးတတ္ခန္႔ထားျခင္း ခံရသည္။
၎ဘုရင္ခံခ်ဳပ္က ၁၉၀၄- ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားနယ္ကိုအေရွ့ႏွင္႔အေနာက္ ႏွစ္ပိုင္းခြဲျခားလိုက္ရာက ဘဂၤလားမွ အမ်ဳိးသားတို႔ မခံမရပ္နိုင္၍ ဆူပြက္လာၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္၌ ေဒါက္တာ ရာဘင္ဒရာနတ္သ္တဂိုးႏွင္႔စိအာေဒတ္(စ္)ဆိုေသာ ပညာရိွပုဂၢိဳလ္ၾကီးႏွစ္ဦးက ေခါင္းေဆာင္လ်က္ ဆူပြက္ကန္႔ကြက္လာၾကရာ ပညာတတ္ပုဂၢဳိလ္ အမ်ားကပင္လွ်င္ ထိုအေရးကိစၥအတြက္ ရြတ္ရြတ္ခြ်န္ခြ်န္ ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။
အမ်ိဳးသားေကာလိပ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ၾကရာ ဗင္နိုဂိုရွ္ ဆိုသည္႔ အိုင္စီအက္စ္ အရာရိွၾကီးတဦးက အလုပ္မွ ထြက္ျပီးလွ်င္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးအျဖစ္ျဖင္႔ ေဆာင္ရြက္၍ ထိုေကာလိပ္တြင္ အရွင္ ဥတၱမကပါ႒ိႏွင္႔ ဗုဒၶဘာသာကို မိမိစြမ္းေဆာင္နိုင္သေလာက္ ျပသျခင္းျဖင္႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေလသည္။
သို႔ေဆာင္ရြက္ရင္းျဖင္႔ပင္ သကၠဋ၊ သဂၤလီ၊ နာဂရီစေသာေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴက်မ္းစာ တို႔ကိုသင္ၾကားျပန္သည္။
ထိုေက်ာင္း၌ ပါ႒ိပေရာ္ဖက္ဆာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ပင္ အမ်ိဳးသားအတြက္ ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ ျပင္းျပလာျပန္၏။
အိႏၵိယအမ်ိဳးသားတို႔ကား တဆင္႔ထက္ တဆင္တက္၍ မိမိတို႔တိုင္းျပည္အတြက္ ရသင္႔ရထိုက္ေသာအခြင္႔အေရးတို႔ကို ေတာင္းဆိုလာၾကရာ ေျပာက္က်ားနည္းျဖင္႔ အစိုးရဌာနတို႔ကို ျဖိဳခြင္းတိုက္ဖ်က္ရပင္ၾကိဳးစားၾကျပီးလွ်င္ လွ်ဳ႔ိ၀ွက္သူပုန္အသင္းမ်ားကိုတည္ေထာင္ၾကသည္ျဖစ္ရာ အေတာ္မ်ားမ်ားပင္ ဖမ္းဆီးအျပစ္ေပးျခင္းခံရခဲ႔သည္။
